EPISTULA CXLI. AD W. ROTHOMAG. ARCHIEPISCOPUM. HIDE LINKS TO MANUSCRIPTS SHOW APPARATUS
| 1 | Reverendo Patri et domino W. Dei gratia Rothomag. archiepisc., suus PETRUS Bles. Bathon. archid., salutem, et in omni humilitate, si quid dulcius aut desiderabilius est salute. |
| 2 | Certificatus de incolumitate vestra gratias ago gratiarum auctori. Nam, ut verbo Apostoli utar : Vivo, si vos statis in Domino: haec est enim gloria et gaudium meum, et corona capitis mei. In eo vero, quod aliquid novi operis dignatio vestra petiit a me, licet excusatio mea praecesserit, adhuc tamen ad pleniorem excusationem mihi potest sufficere, quod illa scribendi urbanitas, quae olim florebat in iuvene, nunc marcescit in sene. |
| 3 | Vix enim gratia viroris reperitur in arbore, cuius radix exaruit. Praeterea exasperata iniuriis mens humana, potius in verbis sequitur turbationis impetum quam sermonis ornatum: ex abundantia siquidem cordis loquor. Cor autem hominis quasi vas plenum est, et quid intra se contineat, ex effusione ostendit. |
| 4 | Domino Eliae capellano curam et custodiam praebendae meae tanquam homini fideli et veraci commiseram; nunc autem cum Propheta querulari compellor, quoniam diminutae sunt veritates a filiis hominum. Possum etiam interrogare cum Christo et dicere: Cum Filius hominis venerit, putas inveniet fidem in terra? Nihil equidem dico in sugillationem illius, licet famam ipsius plurimum denigrare videatur, quod quinque annis et amplius de praebenda mea nihil reddidit, fideique et modestiae sacerdotalis oblitus, non solum irrogat mihi damnum, sed hanc ipsam iniuriam mihi cedere facit in opprobrium et contemptum. |
| 5 | Frequenter illuc mitto nuntios, eosque semper remittit vacuos et inanes. Bene eis loquitur, sed ex voce nullum sequitur opus, quia vox eius vox Iacob, manus autem manus Esau; leviushab707.179 rque profecto extorquerem clavam de manu Herculis, quam denarium de manu ipsius. Non rapinam arbitratur mea rapere, verbisque contumeliosis me afficere, suum enim excessum hac sola excusatione colorat, quod magnis aliunde abundo redditibus, quasi damni dati iniuria non possit infligi divitibus, aut in usus honestos erogari non possint, quae a locupletioribus possidentur. Sane multi aestimantur divites, qui vere sunt pauperes: licet enim eis divitiae affluant, ipsi tamen cor suum divitiis affluentibus non apponunt. |
| 6 | Denique David in regali solio constitutus: Inclina, inquit, Domine, aurem tuam, et exaudi me, quoniam inops et pauper sum ego. |
| 7 | Credo divitias esse commendabiles ex honesta occasione quaesitas, si sine luxu expendantur, in quantum exigit moderata necessitas. Abraham divitias possedit ad usus licitos, multique sanctorum Patrum in temporalium largitione effusi sibi thesaurizaverunt in coelo. Heu! heu! cum ille, qui sua non largitur pauperibus, damnetur a Christo : quid de illo fiet qui rem fratris sui retinet, et vivit ex rapto? |
| 8 | Qua praesumptione sacrificium offeret in altari, quandiu frater eius adversus eum aliquid habet? Non potest bibere calicem Domini, et calicem daemoniorum. Quomodo verbum illud vulgare evadet: Non dimittitur peccatum, nisi restituatur ablatum? Qualiter iuxta doctrinam Apostoli levabit manus puras sine disceptatione ad Deum, qui me ad materiam disceptationis invitat? |
| 9 | Habeo siquidem litteras summi pontificis contra ipsum. Mihi tamen seni videtur absurdum contra senem et fratrem meum occasionem scandali suscitare. Nam, ut verbo Apostoli utar, ego iam delibor, et in me responsum mortis accepi : et nihilominus mors in ianuis est, dicente Apostolo: Omne quod antiquatur et senescit, prope interitum est. Ambo sentimus praeambulos mortis, defectus videlicet sensuum et molestias senectutis. |
| 10 | Quanto recessimus longius a die nativitatis nostrae, tanto propinquiores mortis termino facti sumus. Testimonio enim Salomonis, Nescit homo finem suum, sed sicut pisces capiuntur hamo, et aves laqueo, ita homines tempore malo. Utrique nostrum modicum vitae restat, et illud non stat. |
| 11 | In proximo dicemus saeculo: Vale; et relinquemus inviti, quae nunc pertinacissime retinemus. Domina enim avaritia, quae maiorem in senibus solet exercere tyrannidem, testimonio Zachariae, ipsa est oculus eorum in universa terra. Et eodem teste, A maiore usque ad minimum omnes avaritiae student. Haec procul dubio est hydria Samaritanae, de qua, qui biberit, sitiet iterum. Quidquid enim desiderari potest, satiare non posset humanae cupiditatis hab707.179 v hiatum. |
| 12 | Quanto gloriosius senes ita iuste et honeste viverent, et requiescerent in senecta uberi, ut essent aliis odor vitae in vitam, iustitiae forma, et eruditio ad salutem. Scriptum namque est: Corona iustitiae est senectus, quae in viis iustitiae reperitur. Video valetudinarios senes, quorum consumptis carnibus, pellibus os adhaesit, eisque solum videtur superesse sepulcrum; membra frigescunt, cupiditas fervet, caro senectute opprimitur, et ambitio iuvenescit, vix imponet avaritiae finem vitae finis; ardebit in eis quidam poenalis infernus, donec fodiatur peccatori fovea, donec in operibus manuum suarum comprehendantur peccatores, et descendant in infernum viventes. |
| 13 | Subito enim anima, quae tota temporalium desideriorum fervoribus aestuabat, in divortio ipsius et carnis exiens, nuda et misera, onerata peccatis, et ab Ecclesia beatorum perpetua excommunicatione praecisa in aeternae noctis horrorem, et in chaos terribile detrudetur. In illa die peribunt omnes cogitationes illius, et cognoscetur Dominus iudicia faciens, cuius monita intelligere noluerunt. Quia igitur horrendum est incidere in manus Dei viventis adiuro vos per illum districtissimum iudicem, qui etiam iustitias iudicabit, ut iustitiam meam in iudicium convertatis, ut vestra ordinaria iurisdictione ex officio iudicis rogare velitis, quae ad pacem sunt. |
| 14 | Dedit enim vobis Dominus linguam eruditam, ut corrigatis errantes, sed et lingua vestra clavis coeli facta est. Denique constituit vos Dominus inter messores angelos, ut omnia scandala tollatis de regno Dei, quae est Ecclesia, quatenus secundum regulas iustitiae, quae reddit unicuique quod suum est, mea mihi restituantur. Nihil enim deperit utilitatibus ecclesiasticis, si quae sunt aliena reddantur. |